Het oudste zicht op Zepperen werd door landmeter Cornelis Lowis getekend in de rand van het kaartblad Brustem in de abdijatlas van Averbode midden 17de eeuw. Je ziet rechts de dorpskerk in natuur- en baksteen met de lemen huizen onder strodak ervoor. Links het Begaardenklooster in baksteen met leidaken.
Daarna is het wachten op Franse (Villaret 1748 ca.) en Oostenrijkse (Ferraris 1774) militaire stafkaarten om het bebouwde landschap in Zepperen te kunnen bekijken.
Villaretkaart, van wijde omgeving naar details in Zepperen:
Over de Villaretkaart : C. VANDENGHOER, De kaart van Villaret_docx
De plaatsnamen op de Franse stafkaarten zijn vaak fonetisch, dus met de onvermijdelijke fouten opgetekend uit de volksmond door de terreintekenaars
Ferrariskaart, opgemeten in de streek rond Sint-Truiden op het terrein in 1774. De versie met het raster is de kladversie, die soms meer details geeft dan de show-exemplaren (zie onderste foto met Klein-Dekken erop).
De primitieve kadasterplans die de jonge Belgische staat naar Frans en Hollands voorbeeld liet opmeten in 1844 geven voor het eerst een perceelsgetrouw beeld van het dorp. De zgn. kadastrale reductie voegde de verschillende secties samen en kleurde ze in, zodat een mooie kaart verscheen. De Nederlandse Bonniverkaart had dat al in 1839 voorgedaan. Een spin-off van de kadasteroperatie was ook de Buurtwegenatlas uit hetzelfde jaar, die toelaat de oude ‘trage’ wegen vast te stellen. In latere jaren volgde een Waterlopenatlas.
Vandermaelen liet in 1846-1854 op dezelfde kadasterbasis zwart-witkaarten drukken met grondgebruik en interessante toevoegingen inzake industrie en andere details. Daarop volgen de stafkaarten van het Militair Geografisch Instituut, met detailrijkdom tot op 1/25.000. Google Maps met luchtfotografie en Google Streetview brengen alle geografische info tegenwoordig tot op de smartphone.
Pas in 1847 kregen we net ten noorden van Zepperen de spoorweg Landen-Sint-Truiden doorgetrokken tot Hasselt en in 1879 sneed de spporlijn Neerlinter-Sint-Truiden-Tongeren zich een weg doorheen de Honsberg. Tot bij de zgn. ‘kleine’ fusie van Belgische gemeenten in 1970 was er in het noordwesten de enclave van de gemeente Brustem.
De al genoemde historische kaarten zijn on line raadpleegbaar tot in hun meest verbluffende details:
Ferrariskaart 1774 (kladversie Wenen)
Buurtwegenatlas 1844
Vandermaelenkaart 1850 en andere historische kaarten
Historische kaarten Koninklijke Bibliotheek – Cartesius
Limburg in kaart
Luikerland historisch
Fricx-kaarten
NGI – hedendaagse kaarten als hulp bij historisch onderzoek
CadGis – kadastrale perceelplannen nuttig als hulp bij historisch onderzoek
Zie ook: toolbox van de Geschied- en Oudheidkundige Kring Sint-Truiden.
Een keuze uit de vele on line vindbare kaarten van Zepperen en omgeving:
Naudin ca. 1700
Kadastrale reductie ca. 1844
Primitief kadasterplan 1844
Op diverse plaatsen in Zepperen vind je sporen van ‘dries’, een publiek pleintje waar een drenkpoel en soms kapel met wat bomen stond. Hierboven de ‘dries’ van de Diesstraat, tussen de twee wereldoorlogen geprivatiseerd.
Militaire stafkaarten uit 1893 en 1939
Luchtkartering in 1957
Sint-Genovevakerk met omgeving ca. 1965
Remacluskring Zepperen
Willem Driesen 2018
Versie 26 december 2018
Zepperen ? 